คำสอนที่ผลิตซ้ำ ระบบชายเป็นใหญ่

(เผยแพร่บทความเมื่อ 13 กรกฎาคม 2563)

ชายเป็นใหญ่ คือ ระบบคิดที่ถูกสร้างขึ้นโดยกำหนดให้สถานภาพ ตำแหน่งของเพศชายเหนือเพศหญิง และให้คุณค่าความเป็นชายมากกว่าความเป็นหญิง เครื่องมือสำคัญที่ดำรงอยู่และถ่ายทอด คือ ระบบความเป็นเพศ ที่หล่อหลอมบทบาทหน้าที่ อำนาจ สถานภาพ คุณค่า ความสัมพันธ์ทางเพศที่แตกต่างและไม่เท่าเทียมกันระหว่างเพศหญิงและเพศชาย รวมถึงร่างกายของเพศหญิงและร่างกายของเพศชายโดยส่งผ่านสถาบันต่าง ๆ ในสังคม เช่น ครอบครัว วัฒนธรรมประเพณี ศาสนา ระบบการศึกษา สื่อมวลชน สื่อพื้นบ้าน ศิลปะ งานบันเทิง โฆษณา ระบบการเมืองการปกครอง เป็นต้น ที่ทำหน้าที่ฝึกฝน กล่อมเกลาให้หญิงและชายอย่างสอดคล้องไปในแนวทางเดียวกัน ระบบเพศทำการผลิตซ้ำ หนุนเสริมให้ระบบคิดชายเป็นใหญ่มีความมั่นคงแข็งแกร่ง จนทำให้คนทั่วไปมองเห็นว่าเป็นเรื่องปกติธรรมดา และไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้

ระบบคิดชายเป็นใหญ่ เป็นสาเหตุของการกดขี่รูปแบบต่าง ๆ ในสังคม เช่น การกดขี่ทางชนชั้น สีผิว ชาติพันธุ์ เพศทางเลือก เป็นต้น เพราะเพศชายถูกหล่อหลอมให้เรียนรู้ที่จะครอบงำ ควบคุม แสวงหาประโยชน์ ไม่ไว้ใจ ไม่รับฟังความคิดเห็น ไม่เคารพเพศหญิงที่เป็นภรรยา แม่ พี่สาว หรือลูกสาวของตนเอง จึงเป็นการง่ายที่เขาจะพยายามควบคุมและแสวงหาผลประโยชน์จากเพศหญิงคนอื่น ๆ ที่มีแหล่งอำนาจด้อยกว่า

ระบบคิดชายเป็นใหญ่ยังหล่อหลอมผู้หญิงจำนวนมากให้ยอมรับ สยบยอมกับการถูกควบคุม ครอบครอง และเชื่อว่าความเป็นเพศหญิงมีค่าด้อยกว่าเพศชาย

ความเป็นเพศ (gender) จึงไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่เป็นสิ่งที่ถูกสร้างขึ้น ผลิตซ้ำ สืบทอดต่อกันมาโดยผ่านสถาบันต่าง ๆ ที่กล่าวข้างต้น รวมถึงผลิตซ้ำผ่านคำบอกคำสอนในครอบครัว สังคม สุภาษิต คำพังเผย เช่น

คำสอนผู้หญิง

• ภรรยาเป็นสมบัติของสามี
• ต้องเป็นแม่บ้าน ทำงานบ้าน เลี้ยงลูก
• ภรรยาที่ดีต้องเชื่อฟังสามี ห้ามทำตัวเหนือกว่า
• เป็นผู้หญิงไม่ควรพูดหรือแสดงออกเรื่องเพศ
• ผู้หญิงที่ดื่มเหล้า เที่ยวกลางคืน จะถูกมองว่าเป็นผู้หญิงไม่ดี
• มีลูกผู้หญิงเหมือนมีส้วมอยู่หน้าบ้าน

• ผู้ชายต้องเป็นผู้นำ เด็ดขาด ทำงานเลี้ยงดูครอบครัว
• ผู้ชายต้องเข้มแข็ง ห้ามร้องไห้ ห้ามอ่อนแอ
• แสดงออกเรื่องเพศได้อย่างอิสระ
• ดื่มเหล้า เคล้านารี เจ้าชู้ ใช้กำลังเป็นเรื่องปกติ