กฎหมายคุกคามทางเพศต้องมีประสิทธิภาพและบังคับใช้ได้จริง

แม้ประเทศไทยจะมีกฎหมายจำนวนมาก แต่ถ้าพูดในแง่ประชาชนคนทั่วไปแล้ว การเข้าถึงหรือทำความเข้าใจได้ทั้งหมดเป็นเรื่องยากมาก ดร.พัชรินทร์ ซำศิริพงษ์ รองประธานคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างกฎหมายคุกคามทางเพศ และอดีต ส.ส. กรุงเทพฯ (คุณส้ม) ชี้ว่า "จุดสำคัญคือการพัฒนากฎหมาย และทำให้กฎหมายนั้น มีประสิทธิภาพและบังคับใช้ได้จริง รวมถึงไม่สร้างภาระให้กับผู้กับคับใช้และประชาชน หรือนำไปใช้ในทางที่ผิด"

ตัวอย่างเช่น การเรียกร้องให้ข่มขืนเท่ากับประหาร ทั้ง ๆ ที่ปัจจุบันมีกฎหมายเรื่องการประหารอยู่แล้ว แต่ไม่สามารถช่วยลดปัญหาลงได้ หรือร่างกฎหมายป้องกันการกระทำผิดซ้ำที่เธอเคยผลักดัน ไม่ได้มีแค่การ "ฉีดไข่ฝ่อ" อย่างที่สื่อเรียกกัน แต่มีเป้าหมายเพื่อป้องกันไม่ให้ผู้กระทำผิดซ้ำ เช่นในคดีอุกฉกรรจ์อย่าง "สมคิด พุ่มพวง" กลับมาก่อเหตุซ้ำอีก

ช่องโหว่กฎหมายเก่า และการขยายความคุ้มครอง

สำหรับกฎหมายคุกคามทางเพศเป็นการปิดช่องโหว่ ขยายความคุ้มครอง และปรับให้ทันกับปรากฎการณ์ความรุนแรงทางเพศที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน

• นิยามการข่มขืน ในอดีตไม่ครอบคลุมผู้ที่ผ่าตัดแปลงเพศ ทำให้ศาลบางกรณีตัดสินว่าไม่ใช่การ "ข่มขืน กระทำชำเรา" กฎหมายใหม่จึงขยายให้ครอบคลุมทุกเพศและอัตลักษณ์ทางเพศ
• เหยื่อเพศชายและเด็กผู้ชาย ที่ถูกละเมิดในอดีตมักถูกมองข้าม กฎหมายใหม่จึงพยายามบัญญัติให้ชัดเจนว่า "ใครก็สามารถตกเป็นเหยื่อได้"
• การคุกคามทางเพศ เดิมกฎหมายแบ่งแค่ "อนาจาร" และ "ข่มขืน" แต่ไม่รองรับรูปแบบใหม่ เช่น การติดตามผ่านโซเชียล การข่มขู่ทางออนไลน์ หรือพฤติกรรมที่ทำให้เหยื่อรู้สึกไม่ปลอดภัย กฎหมายใหม่เพิ่มมิติ "คุกคามทางเพศ" เพื่อป้องกันไม่ให้สถานการณ์บานปลาย

เดินสายกลางและการทำความเข้าใจ

คุณส้มเชื่อมั่นว่าอีกไม่นานเราจะเห็นกฎหมายคุกคามทางเพศบังคับใช้ และยังย้ำอีกว่า การผลักดันกฎหมายต้องอาศัยการ "เดินสายกลาง" หากมาตรการรุนแรงเกินไป กฎหมายอาจไม่ผ่านหรือไม่ถูกนำมาใช้จริง ดังนั้นต้องค่อย ๆ ปรับ เปลี่ยน และสื่อสารกับทั้ง ส.ส. และ ส.ว. เพื่อสร้างความเข้าใจว่ากฎหมายเหล่านี้คือ "กฎหมายเพื่อประชาชน"

กฎหมายเพียงอย่างเดียวไม่พอ

แม้กฎหมายจะเป็นเครื่องมือสำคัญในการป้องกันและลงโทษ แต่สิ่งที่จะทำให้สังคมปลอดภัยจริง ๆ คือ พลังของประชาชนในการสอดส่อง ดูแล และไม่ปล่อยให้ความรุนแรงถูกทำให้เป็นเรื่องธรรมดา

"กฎหมายมีไว้ควบคุม แต่สิ่งสำคัญคือการปลูกฝังสังคมให้ไม่ยอมรับความรุนแรง และร่วมกันสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย"

-----

บทความจากงานเสวนา กฎหมายจะช่วยยุติความรุนแรงทางเพศและความรุนแรงในครอบครัวได้อย่างไร? วันอังคารที่ 9 กันยายน 2568 เวลา 10:00-12:00 น. ห้องวีนัส โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น